- PUGNA, a PUGNO
- PUGNA, a PUGNOproprie de Pugilibus, postea ad alios significatus translatâ voce, exercitationem, in qua duo ut plurimum inter se dimicabant, in ludis, Amphitheatris, atque aliis publicis certaminibus spectaculisque, ut victoriae obtinerent coronas populumque oblectarent, denotare coepit. Hos apud Eusebium, Histor. Eccl. l. 8. c. 18. μαχητάς reperimus appellatos, quos quidam, sed minus recte, Pugiles ibi interpretati sunt. Duplex vero et ad sanitatem optimumque corporis habitum comparandum (nam et hâc fini Pugnae institutae) inprimis Pugnae genus in Medicina Gymnastica celebre fuisse, apud Oribasium legimus: Alterum cum telis quam antiqui Monomachiam, Caelius Aurelianus Hoplomachiam vocavit: Alteram sine telis, Sciamachiam dictam, cum homo adversus umbram et brachiis et cruribus pugnabat; vel etiam cum adversus columnam et palum aut murum, decertabat: Quo respicieus Apostolus 1 Corinth. c. 9. v. 26. Οὕτω πυκτέυω, ait, ὡς οὐκ ἀερα δέρων, id est, Ita pugnis certop, quasi non aerem cedens. De quibus accurate agit Hier. Mercurialis in de Arte Gymn. l. 3. c. 4. et l. 6. c. 2. Vide et hic passim suis locis. Tandem ad militiam, cuius Pugnae hae velut praeludia ac progymnasmata fuêre, se significatio nominis extendit, qua de vide supra in voce Proelium. Α` Pugna seu monomachia Gladiatorum, Pugnatoria tela dicta sunt, quae alias et decretoria, quibus de vita decertabatur, lusoriis seu exercitoriis telis opposita: quorum his qui utebantur, ventilare; qui istis, pugnare, proprie dicebantur, ut videre est apud Senecam, l. 3. Controv. imo et v???sis armis pugnare, apud Lipsium, Saturnal. l. 2. c. 19. et supra in voce Gladiatura.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.